26.3.12

ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΕΦΕΔΡΕΙΑ


Σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 34 του Ν. 4024/2011, η σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (δηλαδή στο Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και τις επιχειρήσεις τους, στα Ν.Π.Ι.Δ. που ανήκουν στο Κράτος ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α. κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημοσίου ή αυτοδιοικητικού σκοπού ή εποπτείας ή διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της διοικήσεώς τους ή επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από πόρους των ως άνω φορέων κατά 50% τουλάχιστον του ετησίου προϋπολογισμού τους, καθώς και στις δημόσιες επιχειρήσεις, οργανισμούς και ανώνυμες εταιρείες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Κεφαλαίου Α' του Ν. 3429/2005, όπως έχουν τροποποιηθεί με τις όμοιες της παρ. 1α του Ν. 3899/2010), λύεται αυτοδικαίως εκ του νόμου, όταν συντρέξουν στο πρόσωπο τους οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για λήψη πλήρους συντάξεως, που αντιστοιχούν σε τριάντα πέντε (35) χρόνια ασφάλισης, εφ’ όσον το δικαίωμα αυτό αποκτάται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις μέχρι και την 31.12.2013. Οι ανωτέρω διατάξεις έχουν εφαρμογή και για όσα από τα πρόσωπα της περίπτ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 33 (όσων ετέθησαν στο καθεστώς της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας, δηλαδή υπάλληλοι του δημοσίου τομέα με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου) υπάγονται σε διαφορετικό ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό καθεστώς από αυτό του Δημοσίου. Τα δε δικαιολογητικά που αφορούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδοτήσεως συγκεντρώνονται με ευθύνη των εργαζομένων.

Επί πλέον, οι εν λόγω εργαζόμενοι τίθενται αυτοδικαίως, από 1.1.2012, σε εργασιακή εφεδρεία και μέχρι την κατά τα ως άνω λύση της σχέσεως εργασίας τους. Εφ’ όσον εκ των υστέρων διαπιστωθεί από την Υπηρεσία ότι κατά την ως άνω ημερομηνία εργαζόμενος πληρούσε τις προϋποθέσεις της παραγράφου 3, τίθεται σε εφεδρεία με διαπιστωτική πράξη, η ισχύς της οποίας ανατρέχει στην 1.1.2012.
Εν τούτοις, η χρονική διάρκεια της εργασιακής εφεδρείας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους είκοσι τέσσερις (24) μήνες. Το δε προσωπικό που εντάσσεται στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας συνεχίζει να λαμβάνει για χρονικό διάστημα δώδεκα (12) μηνών, και εφ’ όσον προβλέπεται από ειδικότερες διατάξεις μέχρι είκοσι τέσσερις (24) μήνες, από την ένταξή του στο καθεστώς αυτό, αποδοχές ίσες με το 60% του βασικού μισθού που ελάμβανε κατά τον χρόνο εισόδου του στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας. Επιπροσθέτως, για το προσωπικό που εντάσσεται στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας καταβάλλονται από τον φορέα προέλευσης οι εισφορές εργοδότη και ασφαλισμένου που αναλογούν για κύρια σύνταξη, επικουρική ασφάλιση, πρόνοια και υγειονομική περίθαλψη, υπολογιζόμενες επί των τακτικών αποδοχών που ελάμβανε ο εργαζόμενος κατά τον χρόνο εντάξεώς του στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας κατά τον ίδιο χρόνο. Αν ο φορέας προέλευσης έχει καταργηθεί, οι ως άνω εισφορές, καθώς και η τυχόν οφειλόμενη αποζημίωση λόγω απολύσεως καταβάλλονται από τον Ο.Α.Ε.Δ.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 37 του Ν. 3986/2011, όπως αντικαταστάθηκε από την παράγραφο 1 του άρθρου 34 του Ν. 4024/2011, το προσωπικό που τίθεται σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας εντάσσεται σε πίνακες κατάταξης από το ΑΣΕΠ, με βάση αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια (όπως τυπικά προσόντα, εμπειρία, οικογενειακή κατάσταση, ηλικία, προϋπηρεσία, ειδικές γνώσεις κ.λπ.). Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, καθορίζονται τα ανωτέρω αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια, η διαδικασία καταρτίσεως του πίνακα και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Ήδη το σχέδιο του ως άνω Π.Δ. για την εργασιακή εφεδρεία δόθηκε στην δημοσιότητα τον Σεπτέμβριο του 2011. Ειδικότερα, το Π.Δ. προβλέπει ότι οι ανωτέρω φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, εφ’ όσον χαρακτηρίσουν προσωπικό ως πλεονάζον, συντάσσουν και αποστέλλουν στο ΑΣΕΠ πίνακα πλεονάζοντος προσωπικού κατά κατηγορία και ειδικότητα, καθώς και τα στοιχεία υπηρεσιακών μεταβολών. Επί πλέον, προσκομίζονται στο ΑΣΕΠ από τους ενδιαφερομένους τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τα προσόντα και τις ιδιότητες που επικαλούνται (όπως τίτλους σπουδών). Εν συνεχεία, με βάση τα στοιχεία αυτά, το ΑΣΕΠ κατατάσσει το πλεονάζον προσωπικό και συντάσσει ανά φορέα πίνακα κατάταξης κατά κατηγορία και ειδικότητα
Από τους εν λόγω πίνακες κατάταξης, το ανωτέρω προσωπικό ύστερα από αίτησή του:
αα) μπορεί να μεταφέρεται με την ίδια σχέση εργασίας σε φορείς του δημοσίου τομέα του άρθρου 1 του Ν. 3812/2009 (Α' 234), εφ’ όσον υπάρχουν αιτήματα των φορέων αυτών για πλήρωση θέσεων τακτικού προσωπικού, σε ποσοστό 10% των ετήσιων προσλήψεων, με βάση τα απολογιστικά στοιχεία του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του άρθρου 11 του Ν. 3833/2010,
ββ) επιλέγεται κατά προτεραιότητα σε ποσοστό 30% επί του συνόλου των εκάστοτε θέσεων που προκηρύσσονται για απασχόληση προσωπικού ορισμένου χρόνου σε υπηρεσίες και φορείς του δημοσίου τομέα,
γγ) προηγείται έναντι όλων των λοιπών κατηγοριών για την επιλογή υποψηφίων για μερική απασχόληση, σύμφωνα με το Ν. 3250/2004.
Στις ανωτέρω περιπτώσεις η τυχόν επιλογή για απασχόληση επιφέρει διακοπή της καταβολής των αποδοχών της εργασιακής εφεδρείας.
Επισημαίνεται ότι η ένταξη στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας λογίζεται ως προαναγγελία απολύσεως για κάθε έννομη συνέπεια και οι αποδοχές που καταβάλλονται στο προσωπικό που εντάσσεται στο εν λόγω καθεστώς (60% του βασικού μισθού) συμψηφίζονται με την αποζημίωση λόγω απολύσεως που τυχόν οφείλεται κατά τη λήξη του χρόνου της εργασιακής εφεδρείας.
Τέλος, αν ο εργαζόμενος συνάψει οποιασδήποτε μορφής εργασιακή σχέση ή ασκήσει ελευθέριο επάγγελμα ή επιτήδευμα κατά την διάρκεια της εργασιακής εφεδρείας, το καταβαλλόμενο ποσοστό βασικού μισθού, περικόπτεται κατά το μέρος που οι πάσης φύσεως αποδοχές από την εργασιακή σχέση που συνήφθη ή το εισόδημα από το ελευθέριο επάγγελμα ή επιτήδευμα που ασκήθηκε, υπερβαίνουν τις αποδοχές που ελάμβανε κατά την είσοδο του στην εργασιακή εφεδρεία.


ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΕΦΕΔΡΕΙΑ:

Με την ίδια διάταξη (άρθρο 37 παρ. 7 του Ν. 3986/2011), λαμβάνεται μέριμνα, ώστε, κατ' αρχήν, ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες που χρήζουν προστασίας να μην τίθενται σε εργασιακή εφεδρεία. Έτσι, σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας δεν εντάσσεται εργαζόμενος:

αα) του οποίου ο σύζυγος ή η σύζυγος έχει ενταχθεί ήδη σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα (άρθρο 33 του Ν. 4024/2011) ή στην εργασιακή εφεδρεία (άρθρο 34 του Ν. 4024/2011),
ββ) του οποίου ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τέκνο το οποίο τον βαρύνει φορολογικά σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κ.Φ.Ε. (Ν.2238/1994, Α' 151) και συνοικεί με αυτόν, έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 67%. Για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημα του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Ε. ορίζεται στις δώδεκα χιλιάδες (12.000) Ευρώ.
γγ) που είναι ανάπηρος σε ποσοστό τουλάχιστον 67% ή πολύτεκνος κατά την έννοια των παραγράφων 1 έως 3 του άρθρου πρώτου του Ν. 1910/1944 (Α' 229), εφ’ όσον τα τέκνα, που ορίζονται στις προαναφερόμενες διατάξεις του Ν. 1910/1944, τον βαρύνουν φορολογικά, σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κ.Φ.Ε.,
δδ) που είναι προστάτης μονογονεϊκής οικογένειας με τέκνο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει φορολογικά σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κ.Φ.Ε.
εε) με (α) την ειδικότητα i) οδηγού και ii) τεχνίτη στην ανώνυμη εταιρία «ΟΔΙΚΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ» (Ο.ΣΥ.), i) ηλεκτροδηγού, ii) σταθμάρχη, iii) τεχνίτη και iv) αρχιτεχνίτη στην ανώνυμη εταιρία «ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.» (ΣΤΑ.ΣΥ), και (β) των κλάδων i) σταθμαρχών, ii) προσωπικού ελιγμών και iii) προσωπικού συντήρησης γραμμής στην ανώνυμη εταιρία «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.» (Ο.Σ.Ε.) και μηχανοδηγών στην ανώνυμη εταιρία «ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε.» (ΤΡΑΙΝΟΣΕ). Η διάταξη αυτή ισχύει για τους εργαζόμενους στις ανωτέρω Α.Ε., υπό την προϋπόθεση ότι κατά την 1.1.2012 παρέχουν την εργασία τους με τις ανωτέρω ειδικότητες και στο αντικείμενο του κλάδου στον οποίο ανήκουν, που διαπιστώνεται με απόφαση του οικείου διοικητικού συμβουλίου.
στστ) οι υπάλληλοι της γραμματείας των δικαστηρίων και των εισαγγελιών, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, των εμμίσθων υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων της Χώρας.

***
           
Ωστόσο, ο θεσμός της εργασιακής εφεδρείας παραβιάζει πληθώρα διατάξεων του Συντάγματός μας, αλλά και άλλων διατάξεων, τόσο του ευρωπαϊκού, όσο και  του διεθνούς δικαίου (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου). Ειδικότερα, οι ως άνω ρυθμίσεις αντιβαίνουν σε κανόνες υπέρτερης τυπικής ισχύος και, πιο συγκεκριμένα, παραβιάζουν κατάφωρα τις διατάξεις των άρθρων 4 § 1 (Αρχή της Ισότητας), 5 § 1 (Ελεύθερη Ανάπτυξη της Προσωπικότητας), 17 § 1 (Δικαίωμα της Ιδιοκτησίας), 103 § 7 (Αρχή της Αξιοκρατίας) του Συντάγματος, καθώς και τις διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας για την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας στην εργασία και την απασχόληση.
            Ήδη, τον Φεβρουάριο του 2012, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών χορήγησε προσωρινή διαταγή σε δέκα (10) εργαζομένους του πρώην Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), οι οποίοι ετέθησαν προσφάτως σε εργασιακή εφεδρεία λόγω συγχωνεύσεως του Οργανισμού με την «Θέμις Κατασκευαστική» και την «ΔΕΠΑΝΟΠ», ενώ ανάλογες αποφάσεις έχουν εκδοθεί για άλλες δέκα (10) περιπτώσεις εργασιακής εφεδρείας.