Προσφυγή ενώπιον του
Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών με σκοπό ακύρωση αποφάσεως δημοτικού συμβουλίου
με την οποία απεφασίσθη η μετατροπή οικογενειακού τάφου σε τάφο τριετίας. Η
νομοθεσία που διέπει την ίδρυση και λειτουργία Δημοτικών Κοιμητηρίων εντάσσεται
στην εν γένει νομοθεσία περί ΟΤΑ (ΣτΕ Ολ. 3582/1999) του άρθρου 1 παρ. 1 περ. ια' Ν. 702/1977 και
συνεπώς οι διαφορές από την αμφισβήτηση της νομιμότητος
των οικείων ατομικών διοικητικών πράξεων είναι ακυρωτικές και υπάγονται ήδη
στην ακυρωτική αρμοδιότητα του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου (ΣτΕ 496/2011). Παραπέμπει την υπόθεση στο Τριμελές
Διοικητικό Εφετείο Αθηνών.
Αριθμός απόφασης 104/2014
Γ.Α.Κ. 29064/2007
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΑΘΗΝΑΣ
Τμήμα 9° Τριμελές
συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήρια του,
στις 21 Νοεμβρίου 2013, με δικαστές τους: Αικατερίνη Στρατή, Πρόεδρο Πρωτοδικών
Δ.Δ., Παρασκευή Παπαγεωργίου, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και Παύλο Νταβέλο,
Πάρεδρο Πρωτοδικείου
γ ι α να δικάσει την από
26-7-2007 προσφυγή
της ...., κατοίκου Αθηνών (οδ. ...), η
οποία παραστάθηκε μαζί με την πληρεξούσια δικηγόρο της, Σταυρούλα Μοσχίδου, την οποία διόρισε με προφορική δήλωση στο
ακροατήριο,
κατά του Δήμου Αθηναίων που
εκπροσωπείται από το Δήμαρχο του και δεν εμφανίσθηκε στο ακροατήριο, αλλά
παραστάθηκε με δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 εδ. ε'
του Κ.Δ.Δ., του πληρεξούσιου δικηγόρου του, Στέλιου Μπεζαντέ.
Κατά τη συζήτηση, ο διάδικος που
παραστάθηκε, ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα
πρακτικά.
Μετά τη συνεδρίαση το
Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τη
δικογραφία
Σκέφθηκε κατά το νόμο
1. Επειδή,
με το κρινόμενο ένδικο βοήθημα που φέρει τον τίτλο «ΠΡΟΣΦΥΓΗ», επιδιώκεται η
ακύρωση της με αριθμό 2972/26/11-12-2006 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου του
καθ' ου, κατά το μέρος της, με το οποίο εγκρίθηκε η μετατροπή ενός
οικογενειακού τάφου του Β' Κοιμητηρίου Αθηνών, με στοιχεία 3-14-1-5 και αρχικό
δικαιούχο τον Βασίλειο Κατημερτζόγλου, σε τάφο
τριετούς ταφής.
2. Επειδή,
ο α.ν. 582/1968 «περί δημοτικών και κοινοτικών
κοιμητηρίων» (Α'225) ορίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Αρθρον
1. 1. Η ίδρυσις και συντήρησις
κοιμητηρίων (νεκροταφείων) ανήκει εις την αποκλειστική αρμοδιότητα των δήμων
και κοινοτήτων... Άρθρον 2. 1. Κοιμητήρια ιδρύονται υπό των δήμων και
κοινοτήτων εντός της διοικητικής περιφέρειας αυτών... Πάντα τα κοιμητήρια
ανήκουν ως προς την διοίκησιν και διαχείρισιν
εις τους δήμους και τας κοινότητας... Άρθρον 3. 1. Τα κοιμητήρια
χαρακτηρίζονται ως πράγματα εκτός συναλλαγής, εφ' ων κατά το άρθρον 970 του
Αστικού Κωδικός δύναται να αποκτάται ιδιωτικόν
δικαίωμα ιδιαίτερον (ειδικόν
δικαίωμα) επί ωρισμένου χώρου ταφής. 2. Η παραχώρησις ιδιαιτέρου δικαιώματος ταφής εκ μέρους του
διοικούντος το νεκροταφείον δήμου ή κοινότητος
αποτελεί διοικητικής φύσεως παραχώρησιν αδείας
χρήσεως δημοτικού πράγματος των σχετικών πράξεων του δήμου ή κοινότητος
συνιστωσών εκτελεστός διοικητικός πράξεις... 3. Δια της συστάσεως οικογενειακού
τάφου παρέχεται αποκλειστικόν δικαίωμα ταφής εν αυτών
μόνον του προς ον η παραχώρησις, του συζύγου ή της
συζύγου αυτού, των κατ' ευθείαν γραμμήν ανιόντων και
κατιόντων αυτού νομίμων, θετών, νομιμοποιηθέντων και αναγνωρισθέντων μετά των συζύγων
και κατιόντων αυτών, του πατρός ή μητρός του συζύγου ή της συζύγου του προς ον
η παραχώρησις, ως και των μη εχόντων ιδίαν οικογένειαν αδελφών αυτού, εφ' όσον συγκατατίθεται εγγράφως
ούτος και μη υπάρχοντος αυτού ο σύζυγος ή η σύζυγος και οι κατιόντες αυτού. ΚαΓ εξαίρεσιν, δι' αποφάσεως του
δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου δύναται να επιτραπή
η αναγνώρισις δικαιώματος ταφής εις οικογενειακόν τάφον και προσώπων
συνδεομένων μετά του αρχικού δικαιούχου και του συζύγου ή της συζύγου αυτού και
δι' ετέρου βαθμού συγγενείας εξ αίματος ή αγχιστείας τη προηγουμένη εγγράφω συγκαταθέσει του δικαιούχου ή τούτου μη υπάρχοντος της
συζύγου και των κατιόντων αυτού επί τη καταβολή ιδιαιτέρου δικαιώματος ουχί
ελάσσονος του ημίσεως του απαιτουμένου δια την παραχώρησιν
δικαιώματος συστάσεως οικογενειακού τάφου. Άρθρον 4. 1. Τα δικαιώματα ταφής και
η εν γένει λειτουργία των δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων ρυθμίζονται δια
κανονισμού ψηφιζομένου υπό του δημοτικού ή κοινοτικού
συμβουλίου, κατά τας περί αυτών ισχύουσας ειδικός διατάξεις...».
3. Επειδή, περαιτέρω, ο Κώδικας Δήμων
και Κοινοτήτων που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α' 114), όριζε
κατά τον κρίσιμο χρόνο στο άρθρο 75 παρ. Π: «Οι Δήμοι και οι Κοινότητες ασκούν,
σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα Αρμοδιότητες, οι οποίες τους έχουν
ανατεθεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σύμφωνα με τη σχετική
νομοθεσία. Οι Αρμοδιότητες αυτές είναι ειδικότερα οι ακόλουθες: 1... 2... 3...
4... 5... 6... Ί... 8. Η δημιουργία, συντήρηση και λειτουργία κοιμητηρίων και
κέντρων αποτέφρωσης νεκρών, καθώς και η χορήγηση άδειας ταφής και αποτέφρωσης
νεκρών...».
4. Επειδή, τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 1
παρ. 1 περίπτωση (ια) του ν. 702/1977 (Α' 268), η οποία προστέθηκε με το άρθρο
47 παρ. 1 του ν. 3900/2010 (Α'213) και καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς κατά το
χρόνο ισχύος της (1-1-2011) υποθέσεις (άρθρα 50 και 70 του νόμου), «Στην
αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου υπάγεται η εκδίκαση αιτήσεων
ακυρώσεως ατομικών πράξεων διοικητικών αρχών που αφορούν: α)... ια) την
εφαρμογή της νομοθεσίας περί Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πλην εκείνων που
ανάγονται στην οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών τους, οι οποίες παραμένουν
στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας...».
5. Επειδή, από τις ανωτέρω παραπθέμενες διατάξεις συνάγεται ότι η νομοθεσία που διέπει
την ίδρυση, συντήρηση και λειτουργία κοιμητηρίων και κατ' εφαρμογή της οποίας
οι σχετικές αρμοδιότητες ανατίθενται στους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, εντάσσεται
στην εν γένει νομοθεσία περί Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως (βλ. ΣτΕ 3582/1999 Ολομ.). Συνεπώς, οι
διαφορές από την αμφισβήτηση της νομιμότητας των οικείων ατομικών διοικητικών
πράξεων είναι ακυρωτικές και υπάγονται ήδη στην ακυρωτική αρμοδιότητα του
τριμελούς διοικητικού εφετείου (βλ. ΣτΕ 496/2011).
6. Επειδή, εξάλλου, ο Κώδικας
Διοικητικής Δικονομίας (που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτου του ν. 2717/1999, Α'97)
ορίζει στο μεν άρθρο 7 παρ. 1: «Αρμόδιο στον πρώτο, ή πρώτο και τελευταίο βαθμό
είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει η αρχή από πράξη,
παράλειψη ή υλική ενέργεια οργάνου της οποίας δημιουργήθηκε η διαφορά....», στο
δε άρθρο 12: «1. Το δικαστήριο εξετάζει και αυτεπαγγέλτως τη δικαιοδοσία του
και την αρμοδιότητα του. 2. Αν το δικαστήριο διαπιστώσει ότι η υπόθεση υπάγεται
στα πολιτικά-ποινικά δικαστήρια, απορρίπτει το σχετικό ένδικο βοήθημα ή μέσο,
ενώ, αν διαπιστώσει ότι αυτή υπάγεται... σε άλλο τακτικό διοικητικό δικαστήριο,
παραπέμπει το ένδικο βοήθημα ή μέσο στο αρμόδιο δικαστήριο...». Συναφώς,
σύμφωνα με το άρθρο μόνον του π.δ. 404/10/25-5-1978
«περί καθορισμού της έδρας και της περιφέρειας των Διοικητικών Δικαστηρίων του
Κράτους» (Α'83), «Η έδρα και η περιφέρεια εκάστου Διοικητικού Δικαστηρίου
ορίζονται ως ακολούθως: Α. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΑ. 1. Διοικητικόν
Πρωτοδικείον Αθηνών: Έδρα αι Αθήναι και περιφέρεια η
των διαμερισμάτων Αθηνών, Ανατολικής Αττικής και Δυτικής Αττικής... Β.
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΕΦΕΤΕΙΑ. 1. Διοικητικόν Εφετείον Αθηνών: Έδρα αι Αθήναι και περιφέρεια η του
Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών...».
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση,
από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα πραγματικά
περιστατικά: Με διαδοχικές αιτήσεις της προς τον καθ' ου (αριθμοί πρωτοκόλλου
46339/266/18-4-2006 και 60164/339/23-5-2006), η «προσφεύγουσα» ζήτησε να
αναγνωρισθεί ότι η ίδια και τα τέκνα της ανήκουν στους δικαιούχους χρήσεως ενός
οικογενειακού τάφου στο Β' Κοιμητήριο Αθηνών, με στοιχεία 3-14-1-5, ο οποίος
είχε παραχωρηθεί έναντι τιμήματος στο θείο της, ...., δυνάμει της με αριθμό
596/27-3-1942 πράξεως του Δημάρχου Αθηναίων. Επ' αυτών, ο Διευθυντής της
Διευθύνσεως Κοιμητηρίων του καθ' ου αποφάνθηκε ότι ο τάφος είχε πλέον καταστεί
άνευ κατιόντων, εφόσον, εκτός από τον αρχικό δικαιούχο, είχαν αποβιώσει όλα τα
πρόσωπα, στα οποία είχε αναγνωρισθεί δικαίωμα χρήσεως του, ειδικώς δε το
σχετικό δικαίωμα της μητέρας της «προσφεύγουσας», ..., χήρας ..., ήταν
προσωπικό και δεν είχε μεταβιβασθεί στην «προσφεύγουσα» ούτε στα μέλη της
οικογένειας της (απάντηση με αριθμό πρωτοκόλλου 60164/339/2-6-2006). Ακολούθησε
η έκδοση της με αριθμό πρωτοκόλλου 148148/10-11-2006 πράξεως του Δημάρχου
Αθηναίων, με την οποία διαπιστώθηκε η αυτοδίκαιη περιέλευση
του τάφου στον καθ' ου, κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 6 του Κανονισμού
Λειτουργίας Κοιμητηρίων του Δήμου Αθηναίων, και, εν συνεχεία, της με αριθμό
2972/26/11-12-2006 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, δυνάμει της οποίας
εγκρίθηκε, μεταξύ άλλων, η μετατροπή του οικογενειακού τάφου σε τάφο τριετούς
ταφής. Ήδη με το κρινόμενο ένδικο βοήθημα επιδιώκεται η ακύρωση της αποφάσεως
του Δημοτικού Συμβουλίου για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτό.
8. Επειδή, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνονται
στη μείζονα σκέψη της παρούσας, εφόσον η έκδοση της προσβαλλόμενης αποφάσεως
του Δημοτικού Συμβουλίου του καθ' ου ανάγεται στην εφαρμογή της εν γένει
νομοθεσίας περί Ο.Τ.Α., μέρος της οποίας είναι η νομοθεσία για τη λειτουργία
των δημοτικών κοιμητηρίων, το Δικαστήριο κρίνει ότι το κρινόμενο ένδικο βοήθημα
συνιστά αίτηση ακυρώσεως και η ένδικη διαφορά ανήκει στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου.
9. Επειδή, κατ' ακολουθίαν,
η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στο Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, το
οποίο είναι κατά τόπον αρμόδιο για την εκδίκαση της.
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Κηρύσσει εαυτό
αναρμόδιο.
Παραπέμπει την υπόθεση
προς εκδίκαση στο Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Αθηνών.
Η διάσκεψη του Δικαστηρίου
έγινε στην Αθήνα την 09-01-2014 και η απόφαση δημοσιεύθηκε στον ίδιο τόπο κατά
τη δημόσια συνεδρίαση της 10-1-2014.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΤΡΑΤΗ ΠΑΥΛΟΣ ΝΤΑΒΕΛΟΣ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΜΑΡΙΑ
ΚΩΤΣΟΓΙΑΝΝΗ
http://www.dsanet.gr
