23.4.14

ΕφΑθ 157/2014: ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΟΤΑ

(Α΄ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Εργα ΟΤΑ. Σύμβαση έχουσα αντικείμενο άνω των 440,20 ευρώ υποβάλλεται στον τύπο του ιδιωτικού εγγράφου, άλλως είναι άκυρη. Πότε η ακυρότητα αίρεται σε περίπτωση που εκπληρώθηκε η σύμβαση, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 41 του ν.δ. 496/1974. Σε περίπτωση που εκτελείται και παραδίδεται έργο με άκυρη σύμβαση, ιδρύεται αξίωση αδικαιολογήτου πλουτισμού σε βάρος του αντισυμβαλλομένου του παρέχοντος. Το άρθρο 904 ΑΚ έχει εφαρμογή και για τα νπδδ. Εκτέλεση από τον ενάγοντα εργολάβο δημοτικών έργων, δυνάμει συμβάσεων που συνήφθησαν προφορικά. Η μη σύνταξη πρωτοκόλλου παραλαβής των έργων οφείλεται στην άκυρη κατάρτιση της σύμβασης. Ορθά επιδικάστηκαν τα οφειλόμενα στον ενάγοντα ποσά αμοιβών και δαπανών με τα άρθρα 904 και 908 ΑΚ. Πότε το δικαστήριο της ουσίας μπορεί να συναγάγει ομολογία ή άρνηση του διαδίκου σε σχέση με συγκεκριμένο πραγματικό ισχυρισμό. Ισχυρισμοί του ενάγοντα που δεν αμφισβητήθηκαν από τον εναγόμενο Δήμο. Ορθά το δικάσαν δικαστήριο συνήγαγε έμμεση ομολογία. Απαράδεκτος ο λόγος της έφεσης που αφορά την κήρυξη της εκκαλουμένης αποφάσεως προσωρινά εκτελεστής, διότι η τελεσίδικη απόφαση είναι εκτελεστή. Απορρίπτεται η έφεση.



  
Αριθμός 157/2014

ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 15ο ΤΜΗΜΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Σοφία Ντάντου, Πρόεδρο Εφετών, Κυριάκο Φώσκολο, Μαρία Γιαννούλη - Εισηγήτρια, Εφέτες και από τη Γραμματέα Αικατερίνη Κούρκουλα.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 7 Νοεμβρίου 2013, για να δικάσει την παρακάτω υπόθεση μεταξύ:

ΤΟΥ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: ΝΠΔΔ με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» που εδρεύει στην Αγία Παρασκευή και εκπροσωπείται νόμιμα, που παραστάθηκε δια της πληρεξουσίου του δικηγόρου Δήμητρας Μπάτσου.

ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1)........................................2) ............................ του .... 3) ............... του .......................... ως εξ αδιαθέτου κληρονόμων του αποβιώσαντος αρχικώς ενάγοντος .........., κατοίκων Αθηνών, τους οποίους εκπροσώπησε στο ακροατήριο, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ, η πληρεξούσια δικηγόρος τους, Αρετή Προκοπή.

Ο αρχικώς ενάγων στη θέση του οποίου υπεισήλθαν οι ήδη εφεσίβλητες ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του, με την από 18 Ιουλίου 2007 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 7377/19-7- 2007 αγωγή του, που απευθύνεται στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται σε αυτή.

Το Δικαστήριο εκείνο, δικάζοντας αντιμωλία των διαδίκων, εξέδωσε τη με αριθμό 2447/2010 οριστική του απόφαση, με την οποία δέχθηκε την αγωγή.

Την απόφαση αυτή προσέβαλε ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών Ο.ΤΑ, με την από 30 Ιουλίου 2010 έφεση του, προς το Δικαστήριο τούτο, που έχει κατατεθεί με αριθμό 7063/30-8-2010, δικάσιμος της οποίας ορίστηκε η 12-1-2012 και μετά από αναβολές η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας. Η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκε.

Κατά τη συζήτηση αυτής στο ακροατήριο, η πληρεξούσια δικηγόρος του εκκαλούντος παραστάθηκε όπως αναφέρεται παραπάνω και αναφέρθηκε στις προτάσεις, που έχει καταθέσει, ενώ η πληρεξούσια δικηγόρος των εφεσίβλητων, δεν παραστάθηκε, αλλά προκατέθεσε προτάσεις και με σχετική δήλωση της δήλωσε, σύμφωνα με το άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ, ότι συμφωνεί να συζητηθεί η έφεση χωρίς να παρασταθεί.

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η κρινόμενη από 30-7-2010 (αριθμ. εκθ. καταθ. 7063/2010) έφεση του εναγομένου και ήδη εκκαλούντος, κατά της με αριθμό 2447/2010 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την τακτική διαδικασία, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, καθόσον η εκκαλουμένη απόφαση επιδόθηκε στις 29-7-2010 (βλ τη με αρ 4521/29-7-2010 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Αθηνών Σοφίας Μέγα), ενώ το δικόγραφο της έφεσης κατατέθηκε στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, στις 30-8-2010 (άρθρα 495 παρ. 1, 2, 498, 511, 513 παρ. 1β, 516παρ.1, 517 και 518 παρ. 1 ΚΠολΔ). Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω κατά την ίδια διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ). Ο αρχικώς ενάγων ......................................... στη θέση του οποίου υπεισήλθαν οι ήδη εφεσίβλητες ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του, με την από 18 Ιουλίου 2007 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 7377/19-7-2007 αγωγή του ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ισχυρίστηκε ότι ο εναγόμενος Δήμος, διά των αρμοδίων οργάνων του και κατόπιν προφορικής συμφωνίας μεταξύ τους, του ανέθεσε ως μηχανικού και εκείνος εκτέλεσε τα αναλυτικά αναφερόμενα στην αγωγή δημόσια έργα, έναντι συνολικής αμοιβής 85.140,59 ευρώ, η οποία, όμως, δεν καταβλήθηκε. Με το ιστορικό αυτό ζήτησε να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινώς εκτελεστή, να του καταβάλει το παραπάνω ποσό, κατά το οποίο κατέστη αδικαιολόγητα πλουσιότερος σε βάρος της περιουσίας του, χωρίς νόμιμη (έγκυρη) αιτία, λόγω μη τήρησης του νόμιμου συστατικού τύπου (ιδιωτικό έγγραφο), με το νόμιμο τόκο από 8.7.2004, οπότε τον όχλησε για πρώτη φορά εγγράφως, άλλως από την επίδοση της ένδικης αγωγής, και, τέλος, να καταδικαστεί στη δικαστική του δαπάνη. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση, αφού απέρριψε ως μη νόμιμο το παρεπόμενο αίτημα για την επιδίκαση τόκων για το προ της επίδοσης της αγωγής χρονικό διάστημα έκρινε κατά τα λοιπά νόμιμη την αγωγή, την οποία ακολούθως δέχθηκε ως βάσιμη και κατ` ουσίαν, υποχρεώνοντας τον εναγόμενο να καταβάλει στις συνεχίζουσες τη δίκη στη θέση του αρχικώς ενάγοντος το συνολικό ποσό των 85.140,59 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και κήρυξε την απόφαση προσωρινά εκτελεστή για μέρος του επιδικασθέντος ποσού. Κατά της απόφασης αυτής και κατά το μέρος που έγινε δεκτή η αγωγή, παραπονείται ο εναγόμενος με την κρινόμενη έφεση του για τους αναφερόμενους σ` αυτή λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί την εξαφάνιση της, με σκοπό να απορριφθεί η σε βάρος του αγωγή .

Κατά το άρθρο 904 παρ. 1 ΑΚ "όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια. Η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής αχρεώστητης ή παροχής για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε ή αιτία παράνομη ή ανήθικη". Κατά δε το άρθρο 908 εδ. α του ιδίου Κώδικα "ο λήπτης οφείλει να αποδώσει το πράγμα που έλαβε ή το αντάλλαγμα που τυχόν έλαβε από αυτό". Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει, ότι, σε περίπτωση που εκτελείται και παραδίδεται έργο ή παρέχονται υπηρεσίες ή εργασίες με άκυρη σύμβαση, "ο αντισυμβαλλόμενος" του παρέχοντος, που δέχεται το έργο ή τις υπηρεσίες στο πλαίσιο της άκυρης σύμβασης, η οποία συνιστά απλά τη βασική προϋπόθεση της έλλειψης νόμιμης αιτίας, υποχρεούται να αποδώσει την ωφέλεια την οποία απέκτησε χωρίς νόμιμη αιτία και που συνίσταται, σε περίπτωση αδυναμίας αυτούσιας απόδοσης της παροχής που έλαβε χώρα χωρίς νόμιμη αιτία, στη χρηματική αποτίμηση του παρασχεθέντος έργου ή της παρασχεθείσας εργασίας ή υπηρεσίας και στη δαπάνη που εξοικονόμησε, στην οποία θα υποβαλλόταν, αν την εκτέλεση του ίδιου έργου ή της εργασίας ανέθετε, με έγκυρη σύμβαση, σε άλλο πρόσωπο, το οποίο θα διέθετε τα ίδια επαγγελματικά προσόντα και ικανότητες ( ΑΠ 1462/2012 δημ ΝΟΜΟΣ ΑΠ 1225/2008). Ο παραπάνω γενικός κανόνας του άρθρου 904 ΑΚ, που απορρέει από τις κοινωνικές αντιλήψεις περί ισότητας και επιείκειας, έχει εφαρμογή και για το Δημόσιο και τα Ν.Π.Δ.Δ., αφού γι αυτά δεν καθιερώνεται εξαίρεση με τη διάταξη αυτή ή με άλλη (Ολ. ΑΠ 218/1977). Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 40 και 41 του Ν.Δ/τος 496/1974 "Περί Λογιστικού των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου", και του άρθρου μόνου της υπ` αριθμ. 2054839/454/0026/3-7-1992 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, κάθε σύμβαση για λογαριασμό του ν.π.δ.δ. έχουσα αντικείμενο άνω των 150.000 δρχ. (440,20€) υποβάλλεται στον τύπο του ιδιωτικού εγγράφου, ο οποίος είναι συστατικός και όχι αποδεικτικός (ΑΠ 322/2010, ΑΠ 1694/2009). Αν δεν τηρηθεί ο τύπος αυτός, η σύμβαση είναι άκυρη. Η διάταξη του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 41 του πιο πάνω Ν.Δ/τος κατά το οποίο "η εκ της μη τηρήσεως του τύπου της εγγράφου αποδοχής ακυρότης, αίρεται εν περιπτώσει εκπληρώσεως της συμβάσεως", εφαρμόζεται μόνον, όταν εκπληρώθηκε σύμβαση, για την οποία προηγήθηκε χωριστή έγγραφη ``"πρόταση, χωρίς να επακολουθήσει και έγγραφη αποδοχή, όχι δε και όταν δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος για την πρόταση και αποδοχή (Ολ.ΑΠ 862/1984, ΑΠ 1378/2011).

Στην προκειμένη περίπτωση, στην από 18-7-2007 ένδικη αγωγή, ιστορούνται, κατ` εκτίμηση του δικογράφου, τα εξής: Ο εναγόμενος Δήμος δια των αρμοδίων οργάνων του συνήψε κατά τους αναφερόμενους μήνες του έτους 2002 με τον ενάγοντα, ο οποίος ήταν μηχανικός και εργολάβος δημοσίων έργων τις περιγραφόμενες συμβάσεις έργου, οι οποίες αναφέρονταν στην εκτέλεση δημοτικών έργων του Δήμου και στην εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων της περιοχής. Οι συμβάσεις αυτές συνήφθησαν προφορικώς, ο δε ενάγων εξετέλεσε και παρέδωσε στον Δήμο όλα τα περιγραφόμενα έργα, τα οποία προσδιορίζει με την αγωγή του λεπτομερώς κατ` είδος, ποσότητες, χρόνο κατασκευής και παραδόσεως. Επί πλέον, ο ενάγων προσδιορίζει στην αγωγή του τις συμφωνηθείσες προφορικώς τιμές ανά μονάδα έργου και εργασίες, ως και το συμφωνηθέν εργολαβικό όφελος, το οποίο ανέρχονταν σε ποσοστό 28% επί του συνόλου των δαπανών εκάστου έργου. Τέλος, ο ενάγων ισχυρίζεται με την αγωγή του και τα εξής: "Η μη υπογραφή γραπτής σύμβασης με τον εναγόμενο, έλλειψη την οποία αυτός επικαλείται και αρνείται να μου καταβάλει τα οφειλόμενα, δεν οφείλεται σε δική μου υπαιτιότητα, αλλά σε υπαιτιότητα του εναγομένου και στην πρακτική που ακολουθούσε επί σειρά ετών για προφορική ανάθεση έργων προκειμένου να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες εκτέλεσης των έργων που ήταν απαραίτητα για τους δημότες και την πόλη της Αγίας Παρασκευής. Επειδή οι συμβάσεις ττου συνήφθησαν προφορικά και όχι εγγράφως με τα αρμόδια όργανα του εναγομένου για την εκτέλεση των προαναφερομένων έργων είναι άκυρες λόγω μη τήρησης κατά τη σύναψη τους των προϋποθέσεων των οικείων διατάξεων περί δημοσίων και δημοτικών έργων από υπαιτιότητα του Δήμου, ο οποίος γνώριζε τη σχετική νόμιμη διαδικασία, ο εναγόμενος οφείλει να μου καταβάλει το οφειλόμενο ποσό των 85.140,59 ευρώ με τις διατάξεις των άρθρων 904 επ. του ΑΚ για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό, αφού έγινε πλουσιότερος εις βάρος μου κατά το αιτούμενο ποσό, το οποίο θα κατέβαλε σε εμένα ή σε άλλον εργολήπτη αν ήταν έγκυρες οι συμβάσεις εκτέλεσης των ανωτέρω και λεπτομερώς περιγραφομένων έργων. Επειδή η επίλυση της διαφοράς αυτής ανήκει στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, αφού πρόκειται για διαφορά του ιδιωτικού δικαίου, δεδομένου ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες και προϋποθέσεις για τη σύναψη της σύμβασης κατά τη νομοθεσία για τα δημόσια έργα».

Με τα ανωτέρω ιστορικό και αίτημα η αγωγή, σύμφωνα με τις εκτιθέμενες στην αρχή σκέψεις, που εισάγει διαφορά ιδιωτικού δικαίου (βλ ΑΕΔ 11/2013 δημ ΝΟΜΟΣ) της οποίας το περιεχόμενο εκτέθηκε ήδη ανωτέρω, περιέχει όλα τα από τον νόμο απαιτούμενα στοιχεία για την θεμελίωση της στις ως άνω διατάξεις του αδικαιολόγητου πλουτισμού. Συνεπώς, είναι ως προς όλα τα στοιχεία της ορισμένη και βρίσκει έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 904 παρ 1 και 908 ΑΚ και ως εκ τούτου το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την προσβαλλομένη απόφαση του έκρινε την αγωγή ορισμένη και ερειζόμενη στις προαναφερόμενες διατάξεις, ορθώς εφάρμοσε τον νόμο και διέλαβε σαφείς και πλήρεις περί αυτού αιτιολογίες και οι αντίθετοι δεύτερος και τρίτος λόγοι της κρινόμενης εφέσεως είναι αβάσιμοι και ως εκ τούτου απορριπτέοι. Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα απόδειξης, που εξετάστηκε νομότυπα στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, η οποία περιέχεται στα ταυτάριθμα με την εκκαλούμενη απόφαση πρακτικά συνεδρίασης αυτού και από όλα τα έγγραφα που επικαλούνται και νόμιμα προσκομίζουν οι διάδικοι, είτε προς άμεση απόδειξη, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο εναγόμενος Δήμος δια των αρμοδίων οργάνων του συνήψε κατά τους κατωτέρω αναφερόμενους μήνες του έτους 2002 με τον ενάγοντα, ο οποίος ήταν μηχανικός και εργολάβος δημοσίων έργων τις κάτωθι περιγραφόμενες συμβάσεις έργου, οι οποίες αφορούν στην εκτέλεση δημοτικών έργων του Δήμου Αγίας Παρασκευής και στην εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων της περιοχής. Οι συμβάσεις αυτές συνήφθησαν προφορικώς, ο δε ενάγων εξετέλεσε και παρέδωσε στον Δήμο όλα τα περιγραφόμενα κατωτέρω έργα και ειδικότερα: Α) Κατά τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο 2002 εκτέλεσε το έργο της κατασκευής αντιπλημμυρικού αγωγού επί της οδού Ελ. Βενιζέλου στην Αγ. Παρασκευή στην περιοχή «ΤΣΑΚΟΣ», συνολικής δαπάνης ποσού 12.144,72 ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ που αντιστοιχεί. Συγκεκριμένα, κατασκεύασε σωληνωτό αγωγό ομβρίων υδάτων εκ τσιμεντένιων εσωτερικής διαμέτρου 40 εκ. επί της οδού Ελ. Βενιζέλου στο τμήμα έναντι της οδού Ναπ. Ζέρβα προς την οδό Σύμης, φάτμωμα από το φρεάτιο επισκέψεως αρ 3 έως και το τερματικό φρεάτιο επισκέψεως αρ 4 συνολικού μήκους 31,40 μμ και συνολικής δαπάνης 8.298,08 ευρώ πλέον ΦΠΑ που αναλογεί (τιμή μονάδας 264,27 ευρώ). Επίσης, κατασκεύασε ένα φρεάτιο επισκέψεως αγωγού ομβρίων υδάτων τύπου Ε-0 ΕΥΔΑΠ και συγκεκριμένα το υπ. αριθμ. 4 τερματικό φρεάτιο του ανωτέρω αγωγού, συνολικής δαπάνης 1.907,57 ευρώ πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, και έτσι η δαπάνη για το ανωτέρω έργο ανήλθε στο ποσό των 10.205,65 ευρώ (8.298,08 + 1.907,57) πλέον ΦΠΑ 19% 1.939,07 ευρώ και συνολικά 12.144,72 ευρώ. Β) Κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2002 εκτέλεσε το έργο της κατασκευής φρεατίων υδροσυλλογής δύο ανοιγμάτων (τύπου Α2 ΕΥΔΑΠ διπλής σχάρας) μετά της σωλήνωσης τους με τον κεντρικό συλλεκτήρα με τσιμεντοσωλήνα Φ30. Επί της συμβολής των οδών Ελευθ. Βενιζέλου και Ηφαίστου, δεξιά της ροής του αγωγού ομβρίων, τοποθέτησε ένα φρεάτιο υδροσυλλογής μετά της σωλήνωσης του, επί της οδού Επτανήσου, έναντι της οδού Μακεδονίας και πλησίον της κάθετης οδού Ρούμελης, και ειδικότερα στο χώρο της ψαραγοράς της γενόμενης εκεί λαϊκής αγοράς τοποθέτησε τρία φρεάτια μετά της σωλήνωσης τους με τον κεντρικό συλλεκτήρα, στη συμβολή των οδών Παπαρρηγοπούλου και Χρυσ. Σμύρνης τοποθέτησε δύο φρεάτια μετά της σωλήνωσης τους με τον κεντρικό συλλεκτήρα και στο τέρμα της οδού Παραδείσου τοποθέτησε ένα φρεάτιο υδροσυλλογής τύπου Α2. Ετσι, συνολικά τοποθέτησε επτά φρεάτια, η δαπάνη για το καθένα από αυτά ανερχόταν στο ποσό των 1.467,35 ευρώ συν το ΦΠΑ που αναλογεί και η συνολική δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 10.271,45 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% ευρώ 1.951,58 και συνολικά στο ποσό των 12.223,03 ευρώ. Γ) Κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2002 εκτέλεσε το έργο συνέχισης κατασκευής σωληνώσεων λυμάτων επί της οδού Κριεζώτου. Ειδικότερα πραγματοποίησε 1) εκσκαφή ορυγμάτων σε έδαφος γαιώδες ή ημιβραχώδες μέσα σε κατοικημένη περιοχή με πλάτος πυθμένα μέχρι 3 μέτρα και βάθος μέχρι 4 μέτρα (36,0 Χ 0,70 Χ 3,00 + 2,00 Χ 2,27) Χ 10%, όγκου 8,01 κυβικών μέτρων δαπάνης 136,49 ευρώ (τιμή μονάδας 17,04 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 2) εκσκαφή ορυγμάτων σε έδαφος βραχώδες μέσα σε κατοικημένη περιοχή με πλάτος πυθμένα μέχρι 3 μέτρα και βάθος μέχρι 4 μέτρα και έκανε εξόρυξη με τη χρήση αερόσφυρας ή εκρηκτικών υλικών όπου τούτο επιτρεπόταν (36,0 Χ 0,70 Χ 3,00 + 2,0 Χ 2,27) Χ 90%, όγκου 72,13 κυβικών μέτρων δαπάνης 5.752,37 ευρώ (τιμή μονάδας 79,75 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 3) φορτοεκφόρτωση των προϊόντων εκσκαφής πάσης φύσεως και σταλία του αυτοκινήτου [36,0 Χ 0,85 Χ (0,50+0,50) + 2,0 Χ 2,20 Χ (3,0-1,0)] = 39,68 συν προσαύξηση λόγω εκπλήσματος 30% = 11,90 και συνολικού όγκου 51,58 κυβικών μέτρων, η δαπάνη των οποίων ανήλθε στο ποσό των 79,95 ευρώ (τιμή μονάδας 1,55 ευρώ), πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 4) καθαρή μεταφορά ασυμπίεστων προϊόντων εκσκαφής σε μέση απόσταση 25 χιλ. 51,58 Χ 25 = 1289,60 κυβ.μ./χιλ συνολικής δαπάνης 322,40 ευρώ (τιμή μονάδας 0,25 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 5) επίχωση κάθε είδους ορυγμάτων εντός πόλης με κατάλληλα προϊόντα εκσκαφών ανά στρώσεις πάχους 25 εκ. (8,01 + 72,13) -39,68 = 40,46 κυβικά μέτρα συνολικής δαπάνης 447,89 ευρώ (τιμή μονάδας -11,07 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 6) επίχωση κάθε είδους ορυγμάτων εντός πόλης με εύθραυστο υλικό λατομείου της ΠΤΠ-0150 (3Α) σε στρώσεις πάχους 25 εκ. με την προμήθεια και μεταφορά του αργού υλικού όγκου 15,30 κυβ. μέτρων (36,0 Χ 0,85 Χ 0,50) συνολικής δαπάνης 481,03 ευρώ (τιμή μονάδας 31,44 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 7) αγωγοί υπονόμων από πλαστικούς σωλήνες PVC της σειράς 41 διαμέτρου 200 χιλισ. (Φ20) με τον εγκιβωτισμό τους σε άμμο 36 μμ συνολικής δαπάνης 751,32 ευρώ (τιμή μονάδας 20,87 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 8) σύνδεση ενός σωληνωτού αγωγού υπονόμων διαμέτρου μέχρι 600 χιλιοστ. με υφιστάμενο σε λειτουργία αγωγό ή φρεάτιο, δαπάνης 165,98 ευρώ πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί, 9) πλήρης κατασκευή ενός κυλινδρικού φρεατίου επίσκεψης ακαθάρτων υδάτων τύπου Τ6 ΕΥΔΑΠ δαπάνης 1.467,35 ευρώ και 10) πραγματοποίηση ασφαλτικής στρώσης κυκλοφορίας επιφανείας 37,80 τμ (36,0 Χ 1,05) συνολικής δαπάνης 665,66 ευρώ (τιμή μονάδας 17,61 ευρώ) πλέον του ΦΠΑ που αναλογεί. Ετσι, συνολικά για τα ανωτέρω έργο η συνολική δαπάνη ανήλθε σε ποσό των 10.270,31 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% 1.951,36 ευρώ και συνολικά 12.221,67 ευρώ. Δ) Κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2002 εκτέλεσε το έργο της ολοκλήρωσης αγωγών ακαθάρτων στις οδούς Κριεζώτου και Τρικάλων και συγκεκριμένα α) υπόλοιπο αγωγού Φ20 οδού Κριεζώτου μέχρι το έναντι τερματικό φρεάτιο επισκέψεως μήκους 14,50 μμ (50,50-36,0), β) υπόλοιπο αγωγού Φ20 οδού Τρικάλων μέχρι το έναντι τερματικό φρεάτιο επισκέψεως μήκους 7,70 μμ (43,70-36,0) και γ) αγωγό Φ20 επί της οδού Επτανήσου 61 μήκους 5,50 μμ, κι έτσι κατασκεύασε αγωγούς συνολικού μήκους 27,70 μμ. Συγκεκριμένα, για την εκτέλεση του έργου αυτού πραγματοποίησε τις ακόλουθες εργασίες με τις αντίστοιχες δαπάνες: 1) Εκσκαφή ορυγμάτων σε έδαφος γαιώδες ή ημιβραχώδες μέσα σε κατοικημένη περιοχή με πλάτος πυθμένα μέχρι 3 μέτρα και βάθος μέχρι 4 μέτρα (27,70-5,50) Χ 0,70 Χ 3,00 Χ 5%=2,33 και (5,50 Χ 0,70 Χ 1/2 Χ (1,40+3,30) Χ 40%= 3,62 και συνολικού όγκου 5,95 κυβικών μέτρων δαπάνης 101,39 ευρώ (τιμή μονάδας 17,04 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 2) εκσκαφή ορυγμάτων σε έδαφος βραχώδες μέσα σε κατοικημένη περιοχή με πλάτος πυθμένα μέχρι 3 μέτρα και βάθος μέχρι 4 μέτρα με τη χρήση αερόσφυρας ή εκρηκτικών υλικών όπου τούτο επιτρεπόταν μέτρα (27,70-5,50) Χ 0,70 Χ 3,00 Χ 95% = 44,29 και (5,50 Χ 0,70 Χ \ Χ (1,40+3,30) Χ 60%= 5,42 και συνολικού όγκου 49,71 κυβικών μέτρων δαπάνης 3.964,37 ευρώ (τιμή μονάδας 79,75 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 3) φορτοεκφόρτωση των προϊόντων εκσκαφής πάσης φύσεως και σταλία του αυτοκινήτου (27,70 Χ 0,85 Χ (0,50+0,50) Χ 1,30=30,61 και συνολικά 30,61 κυβικά μέτρα, η δαπάνη των οποίων ανήλθε στο ποσό των 47,45 ευρώ (τιμή μονάδας 1,55 ευρώ), πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 4) καθαρή μεταφορά ασυμπίεστων προϊόντων εκσκαφής και σταλία αυτοκινήτου σε μέση απόσταση 25 χιλ. 30,61 Χ 25=765,25 κυβ.μ./χιλ συνολικής δαπάνης 191,31 ευρώ (τιμή μονάδας 0,25 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 5) επίχωση κάθε είδους ορυγμάτων εντός πόλεως με κατάλληλα προϊόντα εκσκαφών ανά στρώσεις πάχους 25 εκ. (9,18 + 46,48)-30,61:1,30 = 32,11 κυβικά μέτρα συνολικής δαπάνης 355,46 ευρώ (τιμή μονάδας 11,07 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 6) επίχωση κάθε είδους ορυγμάτων εντός πόλεως με θραυστό υλικό λατομείου της ΠΤΠ-0150 (3Α) σε στρώσεις πάχους 25 εκ. με την προμήθεια και μεταφορά του υλικού όγκου 11,77 κυβ. μέτρων (27,70 Χ 0,85 Χ 0,50) συνολικής δαπάνης 370,05 ευρώ (τιμή μονάδας 31,44 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 7) αγωγοί υπονόμων από πλαστικούς σωλήνες PVC σειράς 41 εσωτερ. διαμέτρου 200 χιλιοστών (Φ20) με τον εγκιβωτισμό τους σε άμμο μήκους 27,70 μμ (14,50 + 7,70 + 5,50) συνολικής δαπάνης 578,10 ευρώ (τιμή μονάδας 20,87 ευρώ), πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 8) σύνδεση σωληνωτού αγωγού υπονόμων διαμέτρου μέχρι 600 χιλιοστ. με υφιστάμενο σε λειτουργία αγωγό ή φρεάτιο επί της οδού Επτανήσου 61 και επί των οδών Σάκη Καράγιωργα και Παπαρρηγοπούλου, συνολικά δέκα τεμάχια δαπάνης 1.659,80 ευρώ (τιμή μονάδας 165,98 ευρώ), πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, 9) ασφαλτική στρώση κυκλοφορίας (27,70 Χ (0,35 + 0,70 + 0,35) επιφανείας 38,78 τμ δαπάνης 682,92 ευρώ (τιμή μονάδας 17,61 ευρώ), πλέον ΦΠΑ που αναλογεί. Ετσι, συνολικά για τις ανωτέρω εργασίες η δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 7.950,85 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% 1.510,66 ευρώ και συνολικά 9.461,51 ευρώ. Ε) Κατά τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2002 εκτέλεσε το έργο των επειγουσών ασφαλτοστρώσεων καθιζήσεων διαφόρων οδών. Συγκεκριμένα, προέβη σε προμήθεια, μεταφορά, διάστρωση, κυλίνδρωση ασφαλτοσκυροδέματος της ΠΤΠ Α265 και ειδικότερα στην οδό Παπάγου (στη συμβολή της με τη Δερβενακίων) 27,75 τον., στην οδό Ασημακοπούλου λόγω εκτεταμένων καθιζήσεων 10,70 τον., στην οδό Επαμεινώνδα σε καθιζήσεις μεγάλης επιφάνειας 49,80 τον., στις οδούς Ηροδότου και Βύρωνα (σαμαράκια ανασχετικά ταχύτητας) 3,90 τον., στις οδούς Ελευθ. Βενιζέλου, Ν. Ζέρβα, Κυκλάδων, Επτανήσου, Πατρ. Γρηγορίου, Νικηταρά, Καραϊσκάκη και Μακεδονίας 26,85 τον. και συνολικά χρησιμοποιήθηκαν 119 τον. ασφαλτοσκυρόδεμα και διαστρώθηκαν 68 κυβικά μέτρα υλικού αξίας 8,381,00 ευρώ (τιμή μονάδας 123,25 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί. Επίσης, για την πλήρη κατασκευή κρασπεδορείθρων, εκσκαφή, φορτοεκφόρτωση, μεταφορά, ρείθρα, πρόχυτα, κράσπεδα, υπόβαση με A3, αντιστήριξη με μπετόν, ξυλότυποι κλπ. επί της οδού Χρυσ. Σμύρνης στη συμβολή με την οδό Βύρωνος για 32,50 μμ και επί της οδού Ηπείρου 56 (όπου κατασκευάστηκε η ράμπα ανάπηρου) για 7,20 μμ και συνολικά για μήκος 39,70 μμ δαπάνης 1.281,52 ευρώ (τιμή μονάδας 32,28 ευρώ) πλέον /ΦΠΑ που αναλογεί. Τέλος, καθαιρέθηκε άοπλο σκυρόδεμα επί της οδού Ηπείρου 56 (7,00 Χ 2,25 Χ 0,20=3,15) όγκου 3,15 κυβικών μέτρων δαπάνης 259,62 ευρώ (τιμή μονάδας 82,42 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί. Ετσι, συνολικά για τις ανωτέρω εργασίες η δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 9.922,14 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% 1.885,21 ευρώ και συνολικά 11.807,35 ευρώ. ΣΤ) Κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2002 εκτέλεσε το έργο των έκτακτων αποκαταστάσεων οδοστρωμάτων με αμμοχάλικο επί των οδών Χρυσ Σμύρνης, Επαμεινώνδα, Τυρταίου, Ασημακοπούλου και άλλων. Συγκεκριμένα, για προμήθεια, μεταφορά, διάστρωση, κυλίνδρωση κλπ θραυστού υλικού λατομείου ΠΤΠ 0150 (3Α) όγκου 302,50 κυβικών μέτρων δαπανήθηκε το ποσό των 9.852,43 ευρώ (τιμή μονάδας 32,57 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί. Επίσης, για προμήθεια, μεταφορά και τοποθέτηση πλακών πεζοδρομίου διαστάσεων 0,50 Χ 0,50 στην οδό Ηπείρου 56 επιφανείας 11,83 τετραγωνικών μέτρων [5,20 Χ 1/2 Χ (2,25+2,30)] δαπανήθηκε το ποσό των 347,21 ευρώ (τιμή μονάδας 29,35 ευρώ) πλέον ΦΠΑ που αναλογεί, και συνολικά για το έργο αυτό η δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 10.199,64 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% 1.937,93 ευρώ και συνολικά 12.137,57 ευρώ. Έτσι, συνολικά για τα ανωτέρω έργα που εκτέλεσε κατόπιν συμβάσεων που συνήφθησαν προφορικά με τον εναγόμενο, αυτός οφείλει το συνολικό ποσό των 69.995,85 ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ που αναλογεί, αφού η δαπάνη προ ΦΠΑ ανέρχεται στο ποσό των 58.820 ευρώ (12.144,72 + 12.223,03 + 12.221,67 + 9.461,51 + 11.807,35 + 12.137,57). Επίσης, οφείλει για γενικά έξοδα και όφελος εργολάβου ποσό 16.469,60 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 28% επί της ανωτέρω δαπάνης των 58.820 ευρώ πλέον ΦΠΑ 19% που αναλογεί, ήτοι 3.129,22 ευρώ, και συνολικά οφείλει για την αιτία αυτή το ποσό των 19.625,82 ευρώ (16.469,60 + 3.129,22). Επί των ανωτέρω ποσών που ανέρχονται σε 89.621,67 ευρώ (69.995,85+19.625,82) χορηγείται έκπτωση 5% και έτσι η συνολική οφειλή του εναγομένου για τα προαναφερόμενα έργα ανέρχεται στο ποσό των 85.140,59 ευρώ (89.621,67 Χ 5% = 4.481,08 ευρώ), ποσό που μέχρι σήμερα δεν έχει καταβάλει ο εναγόμενος παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις του αρχικώς ενάγοντος -εργολάβου (βλ. τα με αριθμό πρωτ. 17154/7.7.2004, 27316/2.12.2004, 6134/5.4.2005 και 5408/21.2.2007 έγγραφα). Τα ανωτέρω έργα παραδόθηκαν, λειτουργούν χωρίς προβλήματα και τα εκμεταλλεύεται ο εναγόμενος χωρίς προσκόμματα από το 2002, ενώ η μη σύνταξη πρωτοκόλλου παραλαβής οφείλεται αποκλειστικά στην προφορική και, συνεπώς, άκυρη (άρθρα 158, 159 ΑΚ) κατάρτιση της σύμβασης για την ανάθεση των παραπάνω εργασιών (κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 41 ν.δ. 496/1974 «περί λογιστικού των ν.π.δ.δ.» που απαιτεί έγγραφο, ως συστατικό τύπο, για τις συμβάσεις έργου με συμβαλλόμενο ν.π.δ.δ.), πρακτική που ο εναγόμενος ακολουθούσε και στο παρελθόν, προκειμένου να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες εκτέλεσης τους. Συνεπώς και επειδή οι επίδικες συμβάσεις που συνήφθησαν προφορικά τυγχάνουν άκυρες , ο εναγόμενος Δήμος κατά το προαναφερόμενο ποσό των 85.140,59 ευρώ που όφειλε να καταβάλει στον ενάγοντα κατέστη αδικαιολόγητα πλουσιότερος , αφού το ανωτέρω ποσό έπρεπε να καταβληθεί σε οποιονδήποτε εργολάβο εκτελούσε τις προπεριγραφόμενες εργασίες αν ήταν έγκυρες οι επίδικες συμβάσεις.

Επομένως, η εκκαλουμένη δεν έσφαλε κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και την εκτίμηση των αποδείξεων κρίνοντας τα ίδια και ο πρώτος λόγος της κρινόμενης έφεσης του εκκαλούντος - εναγομένου, που υποστηρίζει τα αντίθετα είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Κατά το άρθρο 261 ΚΠολΔ κάθε διάδικος οφείλει να απαντά με σαφήνεια γενικά ή ειδικά για την αλήθεια των πραγματικών ισχυρισμών του αντιδίκου του. Εφόσον δεν αμφισβητήθηκε η αλήθεια κάποιου πραγματικού ισχυρισμού, απόκειται στο δικαστή να κρίνει σε συνδυασμό με την τυχόν άρνηση και το σύνολο των ισχυρισμών των διαδίκων, αν συνάγεται ομολογία ή άρνηση. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει, ότι προϋπόθεση για να συναγάγει το δικαστήριο της ουσίας από τη γενική άρνηση του διαδίκου και από το σύνολο των ισχυρισμών του ομολογία για κάποιον πραγματικό ισχυρισμό, που αποτελεί στοιχείο της ιστορικής βάσης της αγωγής ή της ένστασης και του δικαιώματος που ασκείται με την αγωγή ή την ένσταση, είναι η μη αμφισβήτηση απ` αυτόν του πραγματικού αυτού ισχυρισμού (ΑΠ 1203/2009 Ηλεκτρονική Συλλογή «ΝΟΜΟΣ», ΑΠ 115/2008 ΕλΔ 2009.764, ΑΠ 561/2008 Ηλεκτρονική Συλλογή «ΝΟΜΟΣ). Εφόσον δεν αμφισβητήθηκε η αλήθεια κάποιου πραγματικού ισχυρισμού, απόκειται στο δικαστή να κρίνει σε συνδυασμό με την τυχόν γενική άρνηση και το σύνολο των ισχυρισμών των διαδίκων, αν συνάγεται ομολογία ή άρνηση, δηλαδή προϋπόθεση συναγωγής της λεγόμενης έμμεσης ομολογίας του διαδίκου σε σχέση με συγκεκριμένο πραγματικό ισχυρισμό του αντιδίκου του είναι να μην αμφισβητήθηκε ειδικώς από εκείνον ο πραγματικός αυτός ισχυρισμός (ΑΠ 369/2008 ΕΔΠΟΛ 2008.563).

Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τις πρωτόδικες προτάσεις του εναγομένου, δεν αμφισβητήθηκε απ` αυτόν ειδικά η κατάρτιση των επίδικων συμβάσεων για τις οποίες δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος ούτε και η εκτέλεση και παράδοση των έργων από των ενάγοντα καθώς και οι συμφωνηθείσες προφορικώς τιμές ανά μονάδα έργου και εργασίες και το συμφωνηθέν εργολαβικό όφελος, αλλά αντίθετα, επιλέξει, αναφερόταν μόνο ότι «... δεν έχει συνταχθεί ποτέ πρωτόκολλο παραλαβής όλων των αναφερόμενων στην αγωγή δημοτικών έργων με συνέπεια να μην έχει γίνει η προβλεπόμενη από το νόμο παραλαβή τους και η διαπίστωση των τυχόν ελαττωμάτων και κακοτεχνιών που αυτά παρουσιάζουν».

Επομένως, η εκκαλουμένη δεν έσφαλε κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και την εκτίμηση των αποδείξεων συνάγοντας έμμεση ομολογία του εναγομένου για τα προαναφερθέντα ζητήματα ,σύμφωνα με την αμέσως πιο πάνω μείζονα σκέψη, απορριπτόμενου ως αβάσιμου του τέταρτου λόγου της κρινόμενης έφεσης του εκκαλούντος - εναγομένου, που υποστηρίζει τα αντίθετα.

Περαιτέρω, όσον αφορά τον πέμπτο λόγο της κρινόμενης έφεσης με τον οποίο προβάλλεται το παράπονο ότι εσφαλμένα η εκκαλουμένη απόφαση κηρύχθηκε προσωρινά εκτελεστή, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος διότι η απόφαση του δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, ως τελεσίδικη, είναι εκτελεστή.

Μετά από όλα αυτά και δεδομένου ότι δεν υπάρχει άλλος λόγος έφεσης προς έρευνα, πρέπει η κρινόμενη έφεση να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη και να επιβληθούν σε βάρος του εκκαλούντος λόγω της ήττας του, τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, κατά το νόμιμο αίτημα τους, σύμφωνα με το διατακτικό της παρούσας (άρθρα 106, 176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει κατ` αντιμωλία των διαδίκων.

Δέχεται τυπικά και απορρίπτει κατ` ουσία την έφεση. Και

Επιβάλλει σε βάρος του εκκαλούντος τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει σε εξακόσια (600) ευρώ.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις -1-2014, δημοσιεύθηκε δε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στις -1-2014, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ